Het Cachot
Appelscha
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld,...
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld, onder meer met verplichte arbeid: bijvoorbeeld het rasphuis en het spinhuis. Gevangenen moesten hier hout raspen (mannen) of wol spinnen (vrouwen). Naar aanleiding van een Frans initiatief uit 1531 werd zo’n huis van bewaring ook veel gebruikt om – als een vorm van “liefdadigheid” – bedelaars en vagebonden tijdelijk gedwongen onderdak te verschaffen.
Op het platteland kende elke woonkern wel een verblijfskot of cachot (cel onder kerktoren, gemeentehuis of anderszins) alwaar de veldwachter of de koddebeier (soort veldwachter vanaf 1521; kodde= knuppel en beieren=zwaaien) het gespuis in de vorm van vooral dronken lieden, zwervers, stropers, landlopers en zich misdragende mensen tijdelijk in liefdadigheid konden veiligstellen, ofwel ze werden “in het cachot gegooid”. Veiligstellen, ook tegen het eigenrechtelijk optreden van de burgers en boeren jegens deze veelal ontheemden.
Rond 1900 werd er van rijkswege een onderzoek gelast naar de inrichting van deze zogenaamde bewaarplaatsen. De conclusie van het onderzoek was, dat deze “huisjes van bewaring” niet meer aan de nieuwe voorschriften voldeden.
Ambtelijke molens maalden toen zeer langzaam, want pas in 1921 werd voor Appelscha een bouwopdracht voor een cachot verstrekt aan Gebr. v.d. Zee te Oosterwolde. Het behelsde het bouwen van twee cellen, één voor een mannelijke en één voor een vrouwelijke gevangene. De toenmalige veldwachter vond de plaats achter het reeds bestaande brandspuithokje de meest geschikte locatie.
Thans is het gebouwtje in het bezit van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Door middel van subsidies hebben zij het kunnen laten restaureren. Voor zover bekend is dit het enige exemplaar van een “bewaarplaats” dat in Friesland bewaard is gebleven. Tijdens de zomermaanden is het interieur te bezichtigen door de glazen deuren.
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Sudergemaal
SudergemaalHet Sudergemaal is een poldergemaal dat aan de Turfroute ligt. In 1924 werd het Sudergemaal gebouwd, als een van de eerste elektrische gemalen in Friesland. Het is nu onderdeel van Openluchtmuseum It Damshûs
Nij Beets -
A roundabout us
A roundabout usOp de rotonde nabij de Philips Fabriek is een kunstwerk te zien genaamd 'A roundabout us', gemaakt door Hans Mes in 2011. Er zijn drie beeld...
Drachten -
Beeld Hein Mader Donkerbroek
Beeld Hein Mader DonkerbroekIn Donkerbroek staat vlakbij de kerk en klokkenstoel een stalen beeld van Hein Mader. Het beeld staat naast het pad richting de dorpskerk, net achter...
Donkerbroek -
Beeld Hein Mader Molenbosch Oldeberkoop
Beeld Hein Mader Molenbosch OldeberkoopHet beeld van Hein Mader nodigt de mensen uit voor een wandeling in het Molenbosch van Oldeberkoop.
Oldeberkoop -
Klokkenstoel Nijeberkoop
Klokkenstoel NijeberkoopHet is het jaar 1722 wanneer tekenaar Jacobus Stellingwerf de kerk van Nijeberkoop tekent. Echter is het niet de kerk die eeuwen later nog van grote w...
Nijeberkoop -
De Spirie
De SpirieDe Spirie is één van de grootste werken van de Oostenrijkse kunstenaar Hein Mader. De Spirie staat op de ovonde bij de Boerenstreek in Appelscha en wo...
Appelscha -
Sluis Fochtelerverlaat
Sluis FochtelerverlaatDe sluis Fochtelerverlaat werd in 1816 gebouwd en wordt met de hand bediend. Bij dit type sluis liggen de sluisdeuren niet recht, maar schuin tegenove...
Fochteloo -
Biosintrum
BiosintrumBiosintrum kloppend hart in de Biobased economie waar studenten, overheid en ondernemers elkaar treffen voor nieuwe ideeën voor een duurzame toekomst.
Oosterwolde -
De fierljepper
De fierljepperBoven de rijbaan van de Noorderhogeweg is een vijftien meter hoog kunstwerk te zien dat een fierljepper moet voorstellen. De fierljepper laat net de s...
Drachten
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland
Insta-hotspot autoroute Zuidoost Friesland(106.0 km)Heerenveen -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo