Socialisme in Friesland
-
Verbeelding
Veenarbeiders hebben de afgelopen eeuwen het landschap van Zuidoost Friesland met de hand gevormd. Zoals je vast weet, hadden ze een zwaar en uitzichtloos leven. Domela Nieuwenhuis kwam op voor deze werkende armen, en zo ontstond het socialisme in Nederland.
In Het Andere Friesland kom je alles te weten over dit roerige stukje geschiedenis.
Ús Ferlosser
Ús Ferlosser
Voormalig predikant Domela Nieuwenhuis ageerde in zijn lezingen tegen de vijf K's: Kerk, Koning, Kapitaal, Kazerne en Kroeg. HIj moet een begenadigd spreker zijn geweest want de veenarbeiders noemden hem 'Ús Ferlosser'. In hun schamele woningen hing een foto van hem boven de deur.
In het Domela Nieuwenhuis Museum van Heerenveen kom je alles te weten over de meest geliefde én gehate persoon uit de 19e eeuw.
Anarchisme in Appelscha
Anarchisme in Appelscha
Meer dan 100 jaar na het overlijden van Domela Nieuwenhuis, is het anarchisme nog springlevend in Zuidoost Friesland.
Ieder jaar vindt er met Pinksteren een anarchistisch festival plaats op het Kampeerterrein tot Vrijheidsbezinning in Appelscha; de zogenaamde Pinksterlanddagen. Het is een weekend waar anarchisten samenkomen en waar allerlei workshops, lezingen en discussies over de sociale strijd worden gehouden.
Domela's Paad fietsroute 25 km.
Domela's Paad fietsroute 25 km.
Mooi fietsrondje van Nij Beets, via de Ûlesprong, Tijnje en Oud Beets weer terug; de omgeving waarmee Domela Nieuwenhuis verbonden was. Je start en eindigt bij openluchtmuseum It Damshûs, waar een expositie over één van de bekendste Nederlandse socialisten te bezichtigen is.
Verhalenboom
Logeren in een plaggenhut
Logeren in een plaggenhut
Stap in de tijdmachine! In het Friese dorpje Boijl kun je logeren in een nostalgisch ingerichte plaggenhut, maar dan wel met het comfort van vandaag.
's Avonds de gezellige warmte van de houtkachel en daarna slapen in de bedstee. De volgende ochtend wordt je gewekt door zingende vogels. Dan is het tijd voor een ontbijt aan de boomstronk tafel. En dan is het tijd om te luieren in de hangmat. Als dát geen vakantie is...!
Vlechtmuseum Noordwolde
Vlechtmuseum Noordwolde
In het dorp Noordwolde bloeide vanaf 1825 de rotanindustrie op.
Eerst waren het thuiswerkers die manden vlechtten van wilgentenen. Later werden er op initiatief van dominee Van der Tuuk rieten stoelen fabriceerd; wel tweehonderdduizend per jaar!
Hiermee konden de vele kinderrijke gezinnen een inkomen vergaren. Het Nationaal Vlechtmuseum in de voormalige Rijksrietvlechtschool van Noordwolde vertelt het verhaal van deze rotangeschiedenis.
Koloniën van Weldadigheid
Koloniën van Weldadigheid
Direct over de grens van Zuidoost Friesland bevinden zich de Koloniën van Weldadigheid. Hier werden paupers en weeskinderen uit heel Nederland heropgevoed om aan de armoede te kunnen ontsnappen. Voorgedragen voor de Unesco Werelderfgoedlijst.
Beleefroute Strijd voor gelijkheid
Beleefroute Strijd voor gelijkheid
In deze fietsroute neemt Jort Kelder je mee langs de bolwerken van het socialisme in Friesland. De hoofdpersoon in deze fietsroute is Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Samen met de socialisten vocht hij voor 'het land der vrijheid'.
NIj Beets
NIj Beets
Lees het artikel van journalist Henk Vondeling over de sporen die het socialisme in het dorp Nij Beets heeft achtergelaten.
Staking 1888
Staking 1888Op 22 maart 18888 was er een grote staking van veenarbeiders die begon in Appelscha.
Aanleiding: gedwongen winkelnering.
De arme arbeiders waren namelijk verplicht hun boodschappen te doen in de veel te dure winkel van hun werkgever.
“ De minderheden zijn in de geschiedenis altijd de drijfkracht geweest ”
Ferdinand Domela Nieuwenhuis